106.Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΩΡΑΙΑΣ ΕΛΕΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΙ

 

ΜΥΘΟΣ 2^ος

Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΩΡΑΙΑΣ ΕΛΕΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ  ΠΑΡΙ

 

1.Πρόσωπα και ονομασίες του μύθου

 

Λήδα. Βασίλισσα της Σπάρτης, μητέρα της ωραίας Ελένης από την ένωσή της με το Δία.

Τυνδάρεω. Βασιλιάς της Σπάρτης , σύζυγος της Λήδας.

Ελένη.  Η πανέμορφη σύζυγος του Μενέλαου .Κόρη της Λήδας  και του Tυνδάρεω, βασιλέων της Σπάρτης. Οι αρχαίοι Έλληνες τη θεωρούσαν κόρη του Δία και της Λήδας.H αρπαγή της από τον πρίγκηπα της Τροίας Πάρι, ήταν η αφορμή του αιματηρού δεκαετούς πολέμου Τρωικού πολέμου που περιέγραψε ο Όμηρος στην Ιλιάδα.

Δίας.  Ο πρώτος των θεών του Ολύμπου. Σύζυγος της Ήρας. Γιός του Κρόνου και της Ρέας. «Πατέρας των θεών και των ανθρώπων».

Πολυδεύκης. Γιός του Δία  και της Λήδας ,αδελφός της ωραίας Ελένης και του Κάστορα.

Θησέας. Βασιλιάς των Αθηνών. Κατά την Ελληνική μυθολογία ήταν γιός του βασιλιά των Αθηνών Αιγέα και της Αίθρας και ο πιο δημοφιλής ήρωας στην αρχαία Ελλάδα μετά τον Ηρακλή.

Διόσκουροι. Οι αδελφοί Πολυδεύκης και Κάστορας .Ο Πολυδεύκης αθάνατος ως γιός του Δία και ο Κάστορας θνητός γιός του Τυνδάρεω. Ήταν και οι δυο πολλοί άξιοι και δυνατοί αλλά και πολύ αγαπημένοι. Έτσι, που όταν θέλουν να πουν οι Έλληνες για αγαπημένα αδέλφια λένε ότι μοιάζουν τους δυο αυτούς αδελφούς.

Ατρείδες. Βασιλικός οίκος που είχε γενάρχη τον Ατρέα και διαδόχους τον Αγαμέμνονα, τον Ορέστη και το Μενέλαο τον αδελφό του.

Μενέλαος. Βασιλιάς της Σπάρτης, σύζυγος της Ωραίας Ελένης και αδελφός του Αγαμέμνονα .Πολέμησε στην Τροία για να πάρει πίσω την αγαπημένη του.

Αγαμέμνων. Βασιλιάς των Μυκηνών ,αρχηγός των Αχαιών στον Τρωικό πόλεμο. Αδελφός του Μενέλαου.

Αχιλλέας. Γιος της Νηρηίδας  Θέτιδας και του Πηλέα , βασιλιά των Μυρμιδόνων στη Φθία (σημερινή ανατολική - βορειοανατολική Φθιώτιδα), η οποία βρίσκεται κοντά στα Φάρσαλα. Ήταν ο μεγαλύτερος , ο κεντρικότερος αλλά και ο γενναιότερος ήρωας της Ιλιάδας του Ομήρου. Οι αρχαίοι Έλληνες τον θεωρούσαν γιο του Δία.

Αίας.  Βασιλιάς της Σαλαμίνας. Ήρωας του Τρωικού πολέμου.

Οδυσσέας. Βασιλιάς της Ιθάκης. Γιός του Λαέρτη και πατέρας του Τηλέμαχου. Ήταν βασικός ήρωας στις μάχες της Τροίας. Τιμωρήθηκε όμως για ασέβεια προς τους θεούς και έκανε δέκα χρόνια να επιστρέψει στην Ιθάκη. Πέρασε πολλές δοκιμασίες με τελευταία αυτή των μνηστήρων της γυναίκας του Κλυταιμνήστρας, που θεωρώντας τον νεκρό την πολιορκούσαν για το θρόνο. Στην Ιλιάδα του Ομήρου θεωρείται αυτός που μηχανεύτηκε τον Δούρειο Ίππο και έτσι αλώθηκε η Τροία.

Διομήδης. Βασιλιάς του Άργους που συμμετείχε με ηρωισμό στις μάχες της Τροίας.

Ερμιόνη. Κόρη του Μενέλαου και της Ελένης.

Άδης. Ο κάτω κόσμος της αρχαιότητας. Εκεί που κατά την άποψη των αρχαίων κατέληγαν οι ψυχές  μετά το θάνατο. Έτσι όμως λεγόταν και η θεότητα που ήταν υπεύθυνη για τη λειτουργία του χώρου των νεκρών. Άλλη ονομασία του ήταν ο θεός Πλούτωνας, αδελφός του Δία.

Έριδα.  Κόρη της Νύχτας και θεά της ζήλιας, της διχόνοιας, του τσακωμού και του καυγά. 

Αφροδίτη.  Η θεά του έρωτα, της ομορφιάς, και της τεκνοποίησης. Σύζυγος του θεού Ήφαιστου.

Αθηνά. Θεά της σοφίας, της χειροτεχνίας, της τέχνης, του πολέμου, της  διπλωματίας, της ύφανσης, της ποίησης, της ιατρικής, του εμπορίου και της στρατηγικής.

Ήρα. Σύζυγος του Δία, κόρη του Κρόνου και της Ρέας. Ήταν θεά του γάμου,  που ζήλευε τον άνδρα της το Δία για τις απιστίες του.

Πάρις.Ό όμορφος γιός του Πρίαμου που λεγόταν και Αλέξανδρος. Ή αρπαγή της ωραίας Ελένης και του θησαυρού του συζύγου της Μενέλαου ήταν η αφορμή της καταστροφής της Τροίας.

Ερμής. Ήταν  ο αγγελιαφόρος των θεών. Ακόμη λειτουργούσε ως ψυχοπομπός που  οδηγούσε τις ψυχές των νεκρών στον Άδη. Ήταν και προστάτης των κλεφτών, των τυχερών παιχνιδιών και του εμπορίου. Πατέρας του ήταν ο Δίας και μητέρα του η Μαία, μία από τις Πλειάδες.

Πρίαμος. Βασιλιάς της Τροίας, πατέρας του Πάρι, του Έκτορα του Διήφοβου της Κασσάνδρας και άλλων πολλών αδελφών.

Ιδομενέας. Μυθικός βασιλιάς της Κρήτης .Γιός του Δευκαλίωνα και εγγονός του Μίνωα. Ήταν ήρωας του Τρωϊκού πολέμου.

2.Τοποθεσίες

Σπάρτη. Ένα από τα ισχυρότερα μυκηναϊκά βασίλεια και έδρα του Μενελάου, αδερφού του βασιλιά Αγαμέμνονα των Μυκηνών την περίοδο πριν τον Τρωικό Πόλεμο.

Αθήνα. Η ισχυρή πόλη κράτος της αρχαιότητας.

Αφίδνες. Ήταν ένας από τους Αττικούς δήμους που συνένωσε ο Θησέας, δημιουργώντας το Αθηναϊκό κράτος. Η Ακρόπολη των αρχαίων Αφιδνών εντοπίζεται  κοντά στο σημερινό Καπανδρίτι.

Ασία.Η μεγάλη Ήπειρος της γης που προσδιοριζόταν περίπου όπως σήμερα.

Κρήτη. Η γνωστή και σήμερα μεγαλόνησος.

Τροία.  Πρωτεύουσα του βασιλείου του Πριάμου, πατρίδα του Πάρι. Εκεί έγιναν οι περίφημες μάχες του Τρωικού Πολέμου που περιγράφονται στην Ιλιάδα του Ομήρου.

Κρανάη. Νησίδα στα όρια της σημερινής πόλης του Γυθείου.

3α.Ο κεντρικός μύθος

Η Λήδα η βασίλισσα
Της ξακουστής της Σπάρτης,
Tου Τυνδάρεω ήταν σύζυγος

Μητέρα της Ελένης.

Η Ελένη όμως πίστευαν
Πως κόρη ήταν του Δία,
Όταν ως κύκνος κάτασπρος
Αγκάλιασε τη Λήδα.

Ο Κύκνος- Δίας γέννησε
Δυο μεγάλα αυγά,

Που απ’ τα τσόφλια βγήκανε
Δυο γλυκά μωρά.

Κι ήτανε χάρμα οφθαλμών
Τα δυο αδελφάκια,
Όταν με γέλια τρέχανε
Στης Σπάρτης τα παλάτια.

Έτρεχαν και με τ’αδέλφια τους
Τον Κάστορα και την Κλυταιμνήστρα,
Παιδιά του βασιλιά Τυνδάρεω
Που’κανε με τη Λήδα.

Με χάδια τη μεγάλωσαν
Τη ροδαλή κουκλίτσα,
Aγόρια την αγάπησαν
Πολλά την Ελενίτσα.

Τόση η ομορφάδα της,
Που όλοι είχαν πιστέψει,
Πως μόνο θεός ήταν ικανός
Έτσι να τη σμιλέψει.

Μπελάδες όμως έφερε
Η φήμη της πιο ωραίας,
Όταν την έκλεψε των Αθηνών
Ο βασιλιάς Θησέας.

Τότε τα δυο αδέλφια της
Ο Κάστωρ κι ο Πολυδεύκης,
Με το καλό τη ζήτησαν
Μα αρνήθηκε ο κλέφτης.

Σ’ αρχοντικό τη φύλαγε
Γύρω απ’ τις Αφίδνες,
Μαζί με τη μητέρα του
Κι’ άλλες θεραπαινίδες.

Έσπευσαν οι Διόσκουροι
Την κόρη να λυτρώσουν,
Οι Αθηναίοι έντρομοι
Θα τους την παραδώσουν.

Την κοπελιά την έφεραν
Πίσω στο σπιτικό της,
Με τους Ατρείδες γύρω της
Κεντούσε το προικιό της.

Ξεχώριζε ο Μενέλαος
Μα και ο Αγαμέμνων,
Η επιλογή της ήταν μεταξύ
Αυτών των δυο νέων.

Όταν ο Μενέλαος γύρισε
Από κάποια αποστολή,
Βρήκε να την πολιορκούν
Μνηστήρες πάρα πολλοί.

Ο Αχιλλέας, ο Αίαντας,
Ο Οδυσσέας, ο Διομήδης,
Αμέτρητοι το ζήτησαν
Το χέρι της Ελένης.

Κι ο δόλιος ο Μενέλαος
Έλιωνε απ’ τη στενοχώρια,
Που θα’ χανε την Ελένη του,
Γρήγορα θα’ ταν χώρια.

Μα ο βασιλιάς Τυνδάρεω,
Δεν θέλησε να διαλέξει
Κι όρισε κάποια αθλήματα
Εύκολα να ξεμπλέξει.

Καθώς δεν ήταν εύκολο
Το νικητή να βρούνε,
Βγήκανε ξίφη, δόρατα
Ν’ αλληλοσκοτωθούνε.

Ο Οδυσσέας τους σταμάτησε
Σαν μπήκε μέσ’ τη μέση,
Τους λέει πως είναι φρόνιμο
Η ίδια να διαλέξει.

Κι αυτή αυτόν που διάλεξε
Δεν ήταν βασιλιάς,
Ήτανε όμως ο εκλεκτός
Μονάχα της καρδιάς.

Παντρεύτηκε το Μενέλαο,
Ήταν ευτυχισμένοι,
Μια κορούλα έκαναν
Την όμορφη Ερμιόνη.

Κι όταν πια τον Τυνδάρεω
Τον κάλεσε ο Άδης,
Τότε ο Μενέλαος έγινε
Ο βασιλιάς της Σπάρτης.

3β.Το μήλο της Έριδας και το τάξιμο της Θεάς Αφροδίτης

Η Αθηνά κι η Ήρα μάλωσαν
Μαζί και η Αφροδίτη,
Όταν η Έριδα σ’ ένα χρυσόμηλο
Έγραψε <<τη καλλίστη>>.

Το χάραξε και το άφησε
Στο πάτωμα να κυλήσει
Και για την ομορφότερη
Καυγά να δημιουργήσει.

Οι θεοί όμως δεν θέλησαν
Κριτές να αναλάβουν,
Γι’ αυτό και αποφάσισαν
Κάποιον θνητό να βάλουν.

Κι απ’ τους θνητούς διαλέξανε
Τον όμορφο τον Πάρι,
Εκείνος θ’ αποφάσιζε
Το μήλο πια θα πάρει.

Με συνοδό τους τον Ερμή
Πήγαν να βρουν τον Πάρι,
Που ήταν πάνω στο βουνό
Μαζί μ’ ένα κοπάδι.

Ζήτησε τότε κι απ’ τις τρείς
Μπροστά του να περάσουν,
Τα ρούχα τους να είναι ελαφρά
Τα κάλλη τους να θαυμάσουν.

Συμφώνησαν όμως τελικά
Δώρο η κάθε μια να τάξει
Και η απόφαση να βγει
Μ’ αυτή ακριβώς την πράξη .

Η Ήρα το βασίλειο
Του’ ταξε την Ασίας,
Η Αθηνά το χάρισμα
Να έχει της σοφίας.

Και πλούτη ακόμα του’ ταξε
Η Ήρα να τον καλοπιάσει,
Η Αθηνά με τσαγανό
Στη μάχη θα τον δελεάσει.

Η Αφροδίτη όμως κέρδισε
Τάζοντας την Ελένη,
Την πιο γλυκιά βασίλισσα
Σ’ όλη την οικουμένη.

3γ.Ο Πάρις κλέβει την Ελένη

Έτσι στη Σπάρτη έφτασε
Με δώρα φορτωμένος,
Ο Πάρις ο γιός του Πρίαμου
Αυτός ο ωραίος νέος.

Ο Μενέλαος τότε έλειπε
Μακριά από τη Σπάρτη,
Στον Ιδομενέα το φίλο του
Το βασιλιά στην Κρήτη.

Ο Πάρις έτσι μπόρεσε
Την Ελένη να πλησιάσει
Και στο παιχνίδι του έρωτα
Σιγά σιγά να φτάσει.

Ήλθα της είπε για να δω
Το Μενέλαο που είχα σώσει,
Όταν στην Τροία κόντεψε
Κάπρος να τον σκοτώσει.

Όμως ο σκοπός του ήτανε
Πολύ πιο σοβαρός,
Να κλέψει τη βασίλισσα
Σκόπευε ο νεαρός.

Η Ελένη δεν αποφάσιζε
Ν’ αφήσει τη φαμελιά της,
Την Ερμιόνη πιο πολύ
Μα κι όλα τα καλά της.

Να κάνει τέτοιο σκάνδαλο
Ξάφνου μέσα στη Σπάρτη
Και στο λαό της να φανεί
Γυναίκα πως είναι σκάρτη.

Μα η θεά βοήθησε
Τους δισταγμούς ν’ αφήσει
Και με τη δύναμη τη θεϊκή
Τον Πάρι ν’ αγαπήσει.

Είπαν πως ήταν θέλημα
Θεάς το έγκλημα αυτό,
Όμως ο Πάρις άρπαξε
Κι όλο το θησαυρό.

Ο Πάρις με την Ελένη του
Τη νύχτα θα την περάσει,
Σ’ ένα νησί και στο φευγιό
Το κράνος του θα ξεχάσει.

Γι’ αυτό Κρανάη το νησί
Τότε θα τ’ ονομάσουν,
Αγκαλιασμένοι οι εραστές
Στη Τροία πια θα φτάσουν.

Έτσι οι δυο πιο όμορφοι
Νέοι της μυθολογίας,
Τον έρωτά τους ζούσανε
Στ’ ανάκτορα της Τροίας.

Στο βασιλιά σα γύρισε
Απ’ τον Ιδομενέα,
Με δάκρια του πρόφτασαν
Τα θλιβερά τα νέα.

Του είπανε πως:
Ο Πάρις ο γιος του Πρίαμου
Του άρπαξε την Ελένη
Και για την Τροία έφυγαν
Οι δυο τους αλαφιασμένοι.

Στον Πρίαμο που έτρεξε
Το πρόβλημα να λύσει,
Με τρόπο τον απέφυγαν
Άπραγος θα γυρίσει.

Ο Πάρις είπε πως μπορεί
Το θησαυρό να δώσει,
Μα την Ελένη που αγαπά
Ποτέ δεν θα προδώσει.

    Η πρόταση του Οδυσσέα  να διαλέξει η Ελένη τον άνδρα που θα παντρευτεί ,δείχνει  τα δειλά  προωθημένα βήματα ελευθερίας επιλογής συντρόφων, χωρίς άνωθεν επιβολή, που συνήθως εμπεριέχει διαφόρων ειδών  συμφέροντα.

     Από την άλλη μεριά φαίνονται οι μικρότητες  στα πρόσωπα ακόμα και θεών, που σε περίπτωση ανταγωνισμού δεν αφήνουν να γίνει  ελεύθερη  και δίκαιη κρίση αλλά προκειμένου  να ικανοποιήσουν τη φιλαρέσκεια τους καταφεύγουν σε άνομες πράξεις, όπως ο επηρεασμός με δωροδοκία των κριτών.

      Δυστυχώς τέτοια μέσα τα μετέρχονται και σήμερα πολλοί σε πολύ μεγάλο βαθμό .